ANALIZA SKŁADU CIAŁA
Analiza składu ciała jest bardzo potrzebnym i pomocnym elementem w ocenie przebiegu procesu odchudzania, stanu odżywienia, zdrowia, a także procesu budowy tkanki mięśniowej. Jedną z metod badań składu ciała jest pomiar i analiza impedancji bioelektrycznej poszczególnych tkanek organizmu (BIA – Body Impedance Analysis). Badanie to jest nieinwazyjne i bezpieczne, a wyniki wiarygodne i precyzyjne.
W ramach projektu analiza składu ciała wykonywana była za pomocą najwyższej klasy analizatora firmy Jawon przez zaprzyjaźnioną Poradnię Dietetyczną W DOBREJ FORMIE.
Analiza składu ciała pozwala określić:
- masę protein oraz masę minerałów
- zawartość wody całkowitej w organizmie
- masę tkanki tłuszczowej w kilogramach
- masę mięśni szkieletowych i organów wewnętrznych
- beztłuszczową masę ciała
- wagę, wagę wzorcową oraz BMI
- procentową zwartość tkanki tłuszczowej
- wiek metaboliczny
- podstawową przemianę materii (BMR)
- całkowite zużycie energii (TEE)
- rodzaj budowy ciała: budowa ciała jest podzielona na 9 różnych rodzajów
- segmentową analizę tkanki tłuszczowej i beztłuszczowej masy ciała (prawego ramienia, prawej nogi, lewego ramienia, lewej nogi oraz tułowia)
- zmianę budowy ciała
- przewodnik kontroli (określenie ilości tkanki tłuszczowej oraz mięśniowej do kontrolowania, określenie celu do kontrolowania, czasu koniecznego do osiągnięcia zmian w budowie ciała)
- kaloryczność zalecanej diety oraz ilość tkanki tłuszczowej/mięśniowej do cotygodniowej kontroli / ilość kalorii do spalenia w trakcie ćwiczeń
- poziom tłuszczu trzewnego
- powierzchnię tłuszczu trzewnego
- obwód talii
- wskaźnik talia-biodro (WHR)
- impedancję
TESTY SPRAWNOŚCIOWE
FMS jest testem badający funkcjonalność pacjenta. Stworzony i nazwany (FMS ang. Functional Movement System) został przez amerykańskiego fizjoterapeutę Graya Cooka.
Założenia testu (Cook 2003):
- Ocena jakości ruchu.
- Efektywność pod względem wykorzystania czasu i przestrzeni.
- Minimalny nakład sprzętu.
- Możliwość wykorzystania danych do porównywania w interaktywnej bazie danych.
Jest to filtr do wychwytywania informacji o globalnym wzorcu ruchowym. Dzięki informacjom jakie dostarcza terapeucie, daje szerokie możliwości określania źródła problemu oraz sposoby ich kompensacji.
Test składa się z kilku zadań ruchowych, które pozwalają ocenić u badanego ruchomość stawów, koordynację mięśniowo-nerwową, stabilność lokalną i globalną (funkcjonalną), jakość wykonania prawidłowych wzorców ruchowych oraz odnaleźć słabe ogniwa łańcucha kinematycznego. Łańcuch kinematyczny to spójny zespół członów połączonych w pary w obrębie ogniw (Reufleaux 1875). Inna definicja mówi o kombinacji kilku kolejno rozmieszczonych stawów stanowiących kompleksowy układ ruchowy (Steindler 1955 ).
Zagrobelny i Woźniewski wyróżnili łańcuchy kinematyczne otwarte (Zagrobelny, Woźniewski 2008 ) gdzie:
- cześć dystalna nie jest obciążona ciężarem ciała
- część dystalna nie jest ustabilizowana
- ruchy poszczególnych ogniw nie są zależne od siebie, ruch w jednym stawie nie musi wywoływać ruchu w stawie sąsiednim
- ćwiczenia wywołują izolowaną aktywację poszczególnych grup mięśniowych, pojedynczych mięśni lub nawet wybranych aktonów. Akton to fragment mięśnia, jego część lub głowa, wyspecjalizowana do spełniania określonej funkcji w stawie (Ignasiak 2007)
- dochodzi do pobudzenia mięśni agonistycznych i synergistycznych.
Błaszczyk (Błaszczyk 2004) wyróżnił łańcuchy kinematyczne zamknięte w których:
- część dystalna jest obciążona ciężarem ciała
- część dystalna jest ustabilizowana
- ruch w jednym stawie powoduje automatyczny współruch w stawie sąsiednim
- ćwiczenia stanowią bardziej globalną formę oddziaływania na układ mięśniowy
- ćwiczenia wywołują aktywację mięśni agonistycznych, synergistycznych i antagonistycznych
Odtworzenie kontroli nerwowo-mięśniowej jest uzyskiwane najszybciej dzięki odpowiedniemu połączeniu ćwiczeń w łańcuchach kinematycznych otwartych i zamkniętych (Lephart, Henry 1996).
FMS poprzez zastosowanie odpowiednich wzorców ruchowych łatwo identyfikuje ograniczenia funkcjonalne i asymetrię ruchu. Dzięki takiemu narzędziu w łatwy sposób możemy wprowadzić do treningu ćwiczenia, które będą odbudowywały zaburzone funkcje.
FMS skład się z 7 testów:
1. Pełny przysiad.
2. Przeniesienie nogi nad poprzeczką.
3. Przysiad w wykroku.
4. Ocena ruchomości obręczy barkowej.
5. Aktywne uniesienie wyprostowanej nogi.
6. Wyprost kończyn górnych z leżenia przodem (tzw. pompka).
7. Test stabilności rotacyjnej tułowia.
Wszystkie zadania ruchowe podlegają ocenie w skali 0 do 3 gdzie:
3 – to prawidłowe wykonanie wzorca ruchowego.
2 – wykonanie wzorca ruchowego z elementem kompensacji.
1 – niezdolny do wykonania wzorca ruchowego.
0 – ból podczas ruchu.
Każdą próbę wykonujemy dwukrotnie, oceniamy lepsze wykonanie, przy próbach asymetrycznych oceniamy słabszą część ciała (Cook 2003).
Wyniki badań, opracowane przez Cook’ a (Cook 2003) i Voight’ a (Voigkt 2007) dają nam 3-przedziałową skalę do oceny pacjentów :
- Od 18-21 punktów pacjent zdrowy, ciało porusza się w prawidłowym wzorcu ruchowym, ryzyko urazu przeciążeniowego jest minimalne
- 14-18 punktów – występują asymetrie i kompensacje, wzorce ruchowe są zaburzone, ryzyko urazu przeciążeniowego 25%-35%
- Wynik poniżej 14 punktów – prawdopodobieństwo odniesienia kontuzji wzrasta do ponad 50% (Voight 2007).